عربیکا و ربوستا چه تفاوت‌هایی دارند؟
عربیکا یا ربوستا؟ اگر طرفدار قهوه باشید و به صورت روزانه آن را مصرف کنید، قطعا هنگام سفارش قهوه‌ی مورد نظرتون از شما سوال شده است که عربیکا و یا ترکیبی از عربیکا و ربوستا مایل هستید تا میل کنید؛ گیاهان قهوه دارای بیش از ۱۰۰ گونه‌ي شناخته شده می‌باشند که در این میان دو گونه‌ی اصلی عربیکا و ربوستا در میان زنجیره‌ي قهوه مشهور شده‌اند. به منظور شناخت دقیق‌تر از این دو گونه‌ي گیاه قهوه، در ادامه‌ي مطلب از جهات مختلفی به بررسی تفاوت این دو خواهیم پرداخت.
مزه
اولین و فاحش‌ترین تفاوت در میان این دو گونه‌ي عربیکا و ربوستا ، قطعا مزه‌ی آن‌ها است؛ شرایط کاملا متفاوتی که این دو گونه در آن رشد می‌کنند، موجب می‌شود تا نما‌یه طعمی (Flavor Profile) آن‌ها کاملا متمایز باشد. به عنوان مثال، طعم‌یاد‌هایی که به قهوه‌های ربوستا نسبت داده می‌شوند معمولا طعم‌یاد‌هایی مثل زمینی و خاکی (Earthy)، لاستیکی (Rubbery) و کائوچو مانند است، در حالی که قهوه‌های عربیکا معمولا مشهور به عطر و طعم‌های گلی (Floral)، میوه‌ای (Fruity) و اسیدیته‌ي مطلوبی هستند.
شرایط رشد
یکی از قابل ملاحظه‌ترین تفاوت‌های دو گونه‌ي عربیکا و ربوستا، شرایط رشد آن‌ها می‌باشد؛ این دو گیاه در ارتفاعات متفاوتی رشد کرده و پرورش می‌یابند. گیاهان عربیکا در ارتفاع بالا‌تر از ۶۰۰ متر از سطح دریا و در ارتفاعات کوهستانی و شرایط اقلیمی استوایی رشد می‌کنند. اما گیاهان ربوستا از سطح دریا تا ارتفاع ۶۰۰ متر از آن قابلیت رشد و پرورش دارند. از طرفی گیاه ربوستا گیلاس‌های مقاوم‌تری نسبت به گیاه عربیکا تولید کرده و طبیعتا مقاومت بیش‌تری نیز در برابر آفات و حشرات خواهد داشت.
میزان کافئین در گونه‌های عربیکا و ربوستا
بیایید ابتدا تعریفی از کافئین را با هم مرور کنیم؛ کافئین ماده‌ای است که در هنگام شرایط خطر و استرس، گیاه قهوه آن را ایجاد می‌کند تا نسبت به شرایط محیطی، دفع آفات و حشرات واکنش دفاعی از خود به نمایش بگذارد. از طرفی، همانطور که متوجه شدیم، قهوه‌ی عربیکا در ارتفاعات بالاتری از سطح دریا و در مناطق مرتفعی رشد می‌کند؛ از این رو با توجه به رطوبت و بارش باران کمتر، ارتفاع بیشتر مناطق کشت و میانگین دمای هوای پایین‌تر در این مناطق و حضور آفات و حشرات کمتر، این گونه‌ی قهوه کافئین کمتری (حدود ۱.۵ درصد) نسبت به گونه‌ی ربوستا (حدود ۲.۷ الی ۴درصد) دارد.
مشخصات فیزیکی دانههای عربیکا و ربوستا
به طور کلی دانههای گونه‌ي ربوستا از لحاظ ریخت‌شناسی (Morphology) گِرد‌تر و از لحاظ رنگ نیز تیره‌تر از گونه‌ی عربیکا هستند و همچنین خطه مرکزی دانههای آن صاف است، در حالی که دانههای گیاه عربیکا معمولا به شکل بیضی (Oval) بوده و در رنگ، روشن‌تر هستند و خطه مرکزی دانههای این گونه معمولا شکسته است.
دانه سبز ربوستا
دانه سبز و دانه برشته‌شده عربیکا
میزان قند موجود در دو گونه عربیکا و ربوستا
از آنجایی که دانههای عربیکا در ارتفاعات، به دلیل دمای پایین‌تر در آن نواحی، با سرعت کمتری پرورش پیدا می‌کنند و همچنین آفات کمتری به این گونه از گیاه آسیب می‌رسانند، دارای قند بیش‌تری نسبت به دانههای گونه‌ی ربوستا هستند؛ این موضوع یکی از دلایل تلخی گونه‌ي ربوستا نسبت به عربیکا را نمایان می‌کند.
تفاوت‌های عربیکا و ربوستا
وسیله‌ی سنجش قند میوه (مانند گیلاس قهوه)
کشت قهوه عربیکا و ربوستا
حدودا ۷۵ درصد قهوه‌های تولیدی در جهان از گونه‌ی عربیکا بوده و ۲۵ درصد دیگر از گونه‌ی ربوستا می‌باشد. کشور برزیل به عنوان بزرگ‌ترین تولید‌کننده‌ی گونه‌ي عربیکا شناخته شده و کشور ویتنام نیز بزرگ‌ترین تولید‌کننده‌ی قهوه‌ی ربوستا در جهان محسوب می‌شود.
امروزه با توجه به گستردگی و تنوع قهوه‌های گوناگون، این امکان وجود دارد که تمام قهوه دوستان بتوانند با توجه به ذائقه و سلیقه‌ی خود نوشیدنیِ قهوه‌شان را انتخاب کرده و از فنجان خود لذت ببرند؛ ممکن است فردی از قهوه‌ی تلخ ربوستا لذت برده و افراد دیگری از قهوه‌ي ۱۰۰ درصد عربیکا؛ موضوعی که اهمیت دارد احساس خوب پس از نوشیدن هر فنجان قهوه است.