چای ماچا

چای ماچا یک نوع چای سبز گیاهی و از خانواده چای سبز است ولی با آن تفاوت دارد. بهترین و با کیفیت‌ ترین ماچا به رنگ سبز زمردی است. ماچا (抹茶 Matcha) از نظر لغوی به معنی چای پودر شده بوده و در اصل متعلق به کشور ژاپن است. در چای سبز معمولی برگ گیاه در آب داغ خیسانده شده و پس از دم کشیدن، دمنوش گیاه مصرف می‌شود اما در چای ماچا برگ گیاه مستقیماً خورده می‌شود. در واقع این دونوع چای از گیاهی یکسان به‌دست‌ می‌آیند و تفاوت در فرایند تهیه آن‌ ها است. ماچا به‌ غیر از ژاپن در چین هم کشت می‌شود، اما ماچای ژاپن کیفیت بسیار بالایی دارد و بهترین آن در یوجی ژاپن کشت داده می‌شود. در هر صورت این چای محصول آسیای شرقی است.

خواص چای ماچا چیست؟ بر اساس تحقیقاتی که در مؤسسه ملی سلامت و دانشگاه آمریکا در سال 2004 انجام شده است، چای ماچا به‌عنوان یک منبع غنی از آنتی‌ اکسیدان شناخته شد که سرشار از EGCG است و باعث ارتقا ضریب متابولیسم تا 4 برابر می‌شود. ماچا سرشار از کلروفیل است که یک ضد سرطان بسیار قوی است. چای ماچا سرشار از پلی فنول و کاتچین است که ماده‌ای ضد سرطان بوده و در بهبود عملکرد قلب مفید است. همچنین در تعدیل فشار خون و بهبود قند خون بسیار مؤثر است. برای درست‌ کردن این نوع برگ چای از برگ‌ های همان درختی استفاده می‌شود که برای چای سبز معمولی کاربرد دارد اما با یک تفاوت بسیار مهم و آن اینکه 20 تا 30 روز قبل از اینکه برگ‌ ها را از گیاه بچینند سایبان‌ هایی بزرگ را بر روی این گیاه قرار می‌دهند تا نور خورشید به آنها نتابد. این کار باعث می‌شود برگ‌ ها سبزتر و ترکیبات موجود در برگ‌ ها غنی تر شود.

چای ماچا در تقویت سوخت ‌و ساز بدن بسیار مؤثر است. متابولیسم بدن را افزایش می‌دهد و به همین دلیل قابلیت چربی‌ سوزی دارد و در سوزاندن چربی‌ های اضافی تأثیر می‌گذارد و به کاهش وزن کمک می‌کند. همچنین نوشیدن آن باعث کاهش استرس می‌شود و به حفظ سلامت قلب کمک می‌کند. ماچا به پاک‌ سازی ایمن بدن از عناصر مضر و به‌ خصوص سم‌ زدایی از کبد کمک می‌کند. از دیگر فواید چای ماچا می‌توان به جلوگیری از پیری، انرژی بخشی، تقویت‌کننده باکتری‌ های نوع خوب در روده، ضد التهاب، پایین نگه‌ دارنده قند خون و آدرنالین نیز اشاره کرد. ماچا حاوی مقدار زیادی آنتی‌ اکسیدان است که ممکن است آسیب سلولی را کاهش داده و از بیماری‌ های مزمن جلوگیری کند. برخی از مطالعات نشان داده‌ اند که ماچا می‌تواند از آسیب کبدی جلوگیری کرده و خطر ابتلا به بیماری کبدی را کاهش دهد. با این‌ حال، مطالعات بیشتری در این زمینه مورد نیاز است.

همچنین تحقیقات نشان داده است که ماچا از رشد سلول‌ های سرطانی هم جلوگیری می‌کند و همچنین چای سبز و ماچا می‌توانند عامل خطر بیماری قلبی را کاهش دهند. چای ماچا باعث ترشح سروتونین و دوپامین می‌شود که مسئول حس خوب و ایجاد نشاط در بدن هستند و این موضوع باعث افزایش سلامت و بهبود عملکرد مغز می‌شود . چای ماچا در رفع مشکلات چشم از جمله آب ‌سیاه هم تأثیر مثبت دارد. همچنین این چای در سلامتی قلب و عروق تأثیر مثبتی داشته و در کاهش مشکلات دهان و دندان و سلامتی پوست نیز بسیار مفید است. حفظ کیفیت چای بسیار مهم است زیرا چای ماچا اگر در مجاورت هوا قرار بگیرد رنگ آن تغییر کرده و کیفیت خود را از دست می‌دهد. این چای به دلیل آنتی‌ اکسیدانی که دارد برای لاغری نیز بسیار مفید است. اگر از کسانی هستید که به مصرف کافئین نیاز شدید دارید، به شما توصیه می‌کنیم این چای را امتحان کنید. ماچا و قهوه از لحاظی شبیه هم هستند؛ هر دو کافئین و آنتی‌ اکسیدان بالایی دارند. بسیار خوش‌ بو بوده و طعم خاصی دارد. چای ماچا علاوه بر کافئین دارای ال تیانین است که باعث ارتقای سطح هوشیاری همراه با آرامش می‌شود و ترکیب هم‌زمان ال تیانین به همراه کافئین باعث ارتقا تا 43 در صد کیفیت تمرکز مغز نسبت به کافئین قهوه است. میزان مصرف استاندارد آن در طول روز 2 گرم است.

مصرف چای ماچا در بارداری و شیردهی مصرف چای ماچا به زنان باردار و شیرده توصیه نمی‌شود. کافئین موجود در آن برای این گروه مضر است. همچنین مصرف این چای برای افرادی که دارای کم‌ خونی هستند مناسب نیست.

راهنمای خرید انواع چای ماچا در بازار و معرفی کاربرد های آن چای ماچا با سه نوع کیفیت در بازار موجود است:

پایین‌ ترین کیفیت ماچا و ارزان‌ قیمت ترین نوع ماچا به درجه آشپزی معروف است و همین‌ طور که از اسمش پیداست در صنعت آشپزی کیک و شیرینی‌ پزی، بستنی و … کاربرد دارد. رنگ ماچا آشپزی سبز تیره است و طعمش برای استفاده در چای جالب نیست. کیفیت بعدی درجه نرمال ماچا است که طعم بهتری نسبت به درجه آشپزی دارد و رنگ آن روشن‌ تر بوده و برای دم کردن مناسب است. اما سبز روشن زمردی نیست و کمی رگه تلخی دارد. بهترین کیفیت ماچا، ماچا تشریفاتی و یا سرمونیال است که رنگ سبز زمردی دارد، طعم مطبوعی دارد و در مراسم چادو یا همان مراسم سنتی ژاپنی برای سرو چای ماچا، از همین کیفیت استفاده می‌شود. پس هرچه کیفیت ماچا بالاتر برود رنگ روشن‌ تر و طعم بهتری دارد و تفاوت آنها در این است که برای تهیه ماچا تشریفاتی از برگ‌ های تازه و جوان چای استفاده می‌شود و برای تهیه ماچا کیفیت پایین از برگ‌ های پایین یا پیر گیاه استفاده می‌شود.